Hành động khiêu khích là một kỹ năng quan trọng của lối tư duy ngoại biên (lateral thinking). Nó hoạt động bằng cách đưa lối suy nghĩ của bạn ra khỏi những khuôn mẫu đã được thiết lập mà bạn sử dụng để giải quyết vấn đề.
Chúng ta tư duy bằng cách nhận biết các khuôn mẫu và phản ứng lại chúng. Những phản ứng này đến từ những kinh nghiệm trong quá khứ và mở rộng những kinh nghiệm đó một cách hợp lý. Thông thường thì chúng ta không suy nghĩ ra ngoài các khuôn khổ này. Chúng ta có khả năng biết một phần đáp án của các loại vấn đề khác nhau, nhưng đặc điểm cấu trúc não lại khiến chúng ta cảm thấy khó khăn để liên kết các khuôn mẫu lại.
Khiêu khích tư duy là một trong những công cụ mà chúng ta có thể sử dụng.
Chúng ta bắt đầu tạo ra những Tuyên bố ngu ngốc một cách cố ý (Hành động khiêu khích). Trong đó có một tình huống được tạo ra là không đúng sự thật. Những tuyên bố đó cần phải thật ngớ ngẩn để gây sốc cho tâm trí chúng ta ra khỏi cách nghĩ hiện có. Một khi chúng ta đã tạo ra tuyên bố gây khiêu khích, chúng ta sẽ hoãn lại sự đánh giá và sử dụng lời tuyên bố đó để tạo ra ý tưởng. Hành động khiêu khích cung cấp cho chúng ta những điểm bắt đầu ban đầu cho tư duy sáng tạo.
2 giai đoạn của tiến trình Khiêu khích bao gồm:
Một khi bạn đã thực hiện những hành động khiêu khích, bạn có thể sử dụng nó trong một số cách khác nhau, bằng cách kiểm tra:
Hậu quả của những tuyên bố
Những lợi ích thu được
Trường hợp đặc biệt nào làm cho nó có giải pháp hợp lý
Những nguyên tắc cần thiết để hỗ trợ và làm cho nó hoạt động
Làm thế nào để nó hoạt động trong mọi khoảnh khắc
Điều gì xảy ra nếu một chuỗi các sự kiện bị thay đổi. Bạn có thể sử dụng danh sách này như một bảng liệt kê các danh mục cần kiểm tra. Cũng như những kỹ năng tư duy một chiều khác, hành động khiêu khích không phải luôn luôn cung cấp những ý tưởng hay có liên quan. Những ý tưởng được tạo ra bằng cách sử dụng hành động khiêu khích có thể mang đến góc nhìn mới mẻ và độc đáo.
Hành động khiêu khích là một kỹ năng tư duy quan trọng giúp tạo ra những điểm bắt đầu ban đầu của tư duy sáng tạo. Để sử dụng hành động khiêu khích, cố tình tạo ra những khoảnh khắc ngớ ngẩn liên quan đến những vấn đề mà bạn đang nghĩ đến. Sau đó hãy hoãn lại sự đánh giá, và sử dụng những tuyên bố như một điểm bắt đầu để tạo ra những ý tưởng. Thông thường, phương pháp này sẽ giúp bạn tạo ra những khái niệm hoàn toàn mới.
Ví dụ:
Bạn nghĩ đến chất lượng của các Nhân viên phục vụ lịch sự hoặc không lịch sự. Ý tưởng bật ra là họ như những diễn viên. Trong thực đơn gọi món của khách hàng còn bao gồm những Mô tả đặc điểm của người phục vụ, giúp chúng ta có thể đặt món với những người phục vụ mà mình muốn, ví dụ người hiếu chiến, hài hước, ngu ngốc,...
Với một người phục vụ hiếu chiến, bạn có ý tưởng tham gia một trận đấu với anh ta. Họ sẽ diễn xuất vai trò như một cảnh sát tuần tra đường phố. Rồi thì một nhân viên cảnh sát có 6 con mắt. Từ đó, liên kết phóng đại đến ý tưởng cho rằng: những hoạt động cá nhân như thêm tai mắt cho nhân viên cảnh sát, sau cùng thì trở thành khái niệm phổ biến như “đề cao cảnh giác”. Hàng loạt ý tưởng thật đáng kinh ngạc từ hành động Khiêu khích phải không?
