02 Mặt Của Chính Mình

Mỗi người chúng ta có hai khía cạnh riêng biệt: một mặt “Tôi Có Thể” và một mặt “Tôi Không Thể”. Mặt “Tôi Có Thể”  là sự tự tin vào năng lực vì mình có khả năng, sự chắc chắn và việc trong tầm kiểm soát. Mặt “Tôi Không Thể” là sự mất an toàn, không chắc chắn, sợ hãi và sự phản ứng đối với: nhu cầu, mong muốn, chương trình, kỳ vọng của người khác. Mục đích của mặt “Tôi Không Thể” là giữ cho bạn được an toàn khỏi sự rủi ro và tổn hại. Mục đích của mặt “Tôi Có Thể” là đưa bạn ra khỏi vùng an toàn của mình và khuyến khích bạn phát triển.

Tất cả chúng ta đều sở hữu 02 mặt “Tôi Có Thể” và “Tôi Không Thể”, nhưng như một cái bánh được chia làm hai phần, tỉ lệ của mỗi phần bánh sẽ khác biệt giữa người này và người khác, giữa tình huống này với tình huống khác. Điều xác định tỉ lệ của hai phần này có sự liên hệ với quá khứ của họ, những trải nghiệm quan trọng của họ, và những mặt tích cực hay tiêu cực của họ đã được cũng cố qua thời gian. Ví dụ, nếu một người có tỉ lệ 60% “Tôi Không Thể” vào 40% “Tôi Có Thể”, thì với một cơ hội mới, sự thúc đẩy ban đầu sẽ được hồi đáp với một phản xạ rằng: Tôi Không Thể Làm Điều Đó. Một dạng khác mà phần “Tôi Không Thể” này biểu hiện là: tôi không thể làm được việc đó, tôi không thể đối phó với nó, tôi không thể đủ khả năng đó, tôi không thể hoàn thành nó, tôi không thể học nó, tôi không thể xử lý nó. Tôi đã đặt ra từ này "người nghiện tiêu cực" (negaholic) để đại diện cho khía cạnh “Tôi Không Thể” của bản thân.

Mặt khác, nếu một người có tỉ lệ 60% “Tôi Có Thể” và 40% “Tôi Không Thể” thì trong những tình huống mới, động lực đầu tiên của họ là phản hồi với sự nhiệt tình đầy hy vọng. Nó có thể nghe như: Để tôi làm thử. Tôi là người phù hợp cho việc này.” Điều đó không có nghĩa rằng từ tỉ lệ cân đối về “Tôi Có Thể” mà đảm bảo việc thực hiện thành công mong muốn đó, nhưng xa hơn thế, bạn sẽ ít có những quá khứ tiêu cực như: những vết thương cũ, những quyết định, thái độ, niềm tin và những hành vi phá hoại chính mình. Mỗi mục tiêu, giấc mơ hoặc mong muốn đều tồn tại một loạt thách thức hoặc trở ngại. Cách bạn xử lý những trở ngại này như thế nào sẽ xây dựng hoặc làm xói mòn mối quan hệ với bản thân mình.

Mỗi khi bạn có một thách thức và vượt qua được giới hạn của bản thân, bạn đang củng cố về khái niệm bản thân và xây dựng niềm tin cho bản thân. Mỗi khi bạn lùi bước trước một cơ hội mới, bạn đang xói mòn khái niệm của bản thân. Mỗi khi bạn không chống nổi niềm tin rằng mình không thể làm điều gì đó mà mình thực sự muốn làm, bạn đang thúc đẩy một sự thiếu niềm tin đối với chính mình. Thêm nữa bạn có thể bắt đầu với 70% ở phía “Tôi Có Thể”, nhưng sau khi đương đầu với một thách thức lớn, nó giảm xuống 30%. Bạn đánh mất lòng trung thành với khả năng đương đầu với tình huống thành công của chính mình.

Khi sếp hỏi liệu có thể giải quyết công việc liên lạc từ xa với ban quản lý, huấn luyện đội ngũ kinh doanh, xử lý dịch vụ và xử lý với khách hàng, Jim cảm thấy anh ấy sẽ hoàn thành nhiệm vụ . Anh ấy nghĩ minhc đã làm tất cả những chức năng ở công việc khác nên anh có thể làm được. Sau khi được thăng tiến, anh ấy nhận ra mình đã tưởng tượng quá nhiều. Anh ấy cảm thấy công việc đòi hỏi nhiều kỹ năng hơn mức anh ấy đang có. Anh ấy không có cơ hội học hỏi trong công việc và kỳ vọng ở ngoài tầm với khiến anh ấy hoặc là phải hoàn thành được, hoặc phải vỡ trận. Anh ấy bắt đầu với 80% “Tôi Có Thể” nhưng khi đối diện với thực tế của công việc, anh ấy đã chuyển thành 70  của “Tôi Không Thể”.

Mọi việc sẽ không ở trạng thái tĩnh mà thực tế, nó thay đổi không ngừng. Chú ý vào tỉ lệ “Tôi Có Thể” và “Tôi Không Thể” hiện tại của bạn là bước đầu tiên rất quan trọng để phát triển mối quan hệ với chính mình. Bước thứ hai là, chú ý tập trung vào việc nói chuyện với tâm trí của bạn. Khi bạn thực hành được 02 việc này rồi, bạn sẽ có nhận thức để bắt đầu hành trình của mình. Có lẽ bạn có 90% “Tôi Có Thể” trong cuộc sống công việc và 40% “Tôi Có Thể” trong đời sống cá nhân. Bạn cũng có thể cân nhắc để có một Nhà khai vấn (Coach) đồng hành và giúp bạn nâng mức 40% này lên mức 80% chẳng hạn.
---
(Tina Đặng lược dịch Transformational Life Coaching - Chérie Carter-Scott Ph.D.)