Trong một phiên coaching, đôi khi người lãnh đạo bước vào với một chủ đề rất lớn.
- “Quan hệ của tôi với sếp đang căng thẳng.”
- “Tôi đang muốn thay đổi công việc.”
- “Nhóm của tôi đang mất năng lượng.”....
Những chủ đề đó đúng, nhưng chúng quá rộng để có thể đi sâu chỉ trong một phiên. Vì vậy, coach cần giúp người lãnh đạo thu hẹp trọng tâm, làm rõ họ thực sự muốn đạt được điều gì “ngay trong buổi hôm nay”. Đây là lúc mô hình TOMMS trở thành một chiếc khung đơn giản mà sâu sắc.
Chủ đề là bối cảnh, là “cánh cửa” họ mang vào phòng coaching. Nó có thể là mối quan hệ, quyết định, hay tình huống cụ thể nào đó. Nhưng chỉ dừng ở chủ đề thôi thì chưa đủ — vì nó chưa nói lên điều người đó muốn đạt được.
“Tôi muốn có mối quan hệ tốt hơn với sếp.” → Chủ đề (topic): Mối quan hệ với sếp.
Outcome là điều người lãnh đạo muốn có thêm sau phiên này — có thể là một nhận thức mới, một ý tưởng, hay một hướng hành động nhỏ.
“Tôi muốn tìm ra một vài cách chủ động để cải thiện mối quan hệ đó.” → Outcome: Có ít nhất một ý tưởng khả thi để khởi đầu khác đi.
Outcome giúp cuộc trò chuyện có điểm neo thực tế. Không nhất thiết phải giải quyết hết, nhưng có thể tiến gần hơn đến sự rõ ràng.
Đây là phần nhiều coach hay bỏ qua, nhưng lại chính là chìa khóa mở ra tầng sâu. Khi hỏi “Tại sao điều này quan trọng với anh/chị ngay lúc này?”, ta giúp người lãnh đạo kết nối lại với điều cốt lõi trong họ.
“Tôi từng làm việc với sáu quản lý khác nhau trong 12 năm qua và chưa từng gặp khó khăn. Vậy mà lần này, chỉ sau hai tháng, tôi đã thấy rạn nứt.” → Meaning: Đây không chỉ là một vấn đề công việc. Nó đang chạm vào niềm tin về chính bản thân họ trong vai trò một người làm việc chuyên nghiệp.
Khi meaning được soi sáng, cả coach và người lãnh đạo đều hiểu sâu hơn: tại sao chuyện này lại “quan trọng đến thế”.
Câu hỏi đơn giản mà hiệu quả:
“Làm sao anh/chị biết buổi hôm nay có ích cho mình?” Đôi khi câu trả lời chỉ là: “Nếu tôi có thể ra về với một ý tưởng tôi thật sự tin vào.” Hoặc: “Nếu tôi cảm thấy nhẹ hơn khi nghĩ về mối quan hệ đó.”
Measure giúp phiên coaching có ranh giới rõ ràng và người lãnh đạo cảm nhận được giá trị cụ thể sau buổi làm việc.
Phần cuối cùng là lúc hai bên cùng kiểm chứng:
“Điều anh/chị muốn đạt đã đạt được chưa?” “Điều gì khiến buổi này có ý nghĩa nhất?”
Đó là khoảnh khắc người lãnh đạo nhận ra bước chuyển của chính mình, và coach có cơ hội giúp họ củng cố lại niềm tin vào tiến trình phát triển nội tâm.
TOMMS – Một khung nhỏ, nhưng mở ra chiều sâu lớn. TOMMS không phải là công thức. Nó là một khung để giữ cho cuộc trò chuyện đi đúng hướng – hướng của người lãnh đạo, chứ không phải của coach. Nó nhắc ta nhớ rằng: Coaching không phải là việc “đi xa hơn”. Mà là đi đúng hơn – đúng với điều người ấy cần khám phá hôm nay, trong nhịp tiến hóa của chính họ.
Khi bắt đầu mỗi phiên, bạn hãy hỏi 4 câu sau:
Chủ đề hôm nay là gì? (Topic)
Anh/chị muốn đạt được điều gì sau buổi này? (Outcome)
Vì sao điều đó quan trọng với anh/chị ngay lúc này? (Meaning)
Anh/chị sẽ biết buổi này có ích thế nào? (Measure → Success)
Bạn có thể gửi câu hỏi hoặc tham luận lại phần Liên hệ nhé!
